Uralonet
MTA Nyelvtudományi Intézet MagyarEnglishDeutsch   InformációkSúgó

  1. kačɜ FU    'vmi hajlított, kiálló, kidomborodó'  de 'etwas Gebogenes, Hervorragendes, Ausgebauchtes'  en 'smthing bent, projected, protuberant'



    UEW № 217 Sorszám szerint: << Előző Következő >> Új keresés

    Fogalomkör: Ív. Kanyar,  Domborulat


    Egyeztető rész - (leány)nyelvi adatok
     
    ? udmurt/votjákSgač 'auf dem Rücken liegen'
    Sgač vetli̮- 'mit gebogenem Rücken gehen'
    Jgačkes 'mit rückwärts gebogenem Rücken'FUF: 19:62 (Wichmann mitg. Toivonen)
    Kgaš: gaš ki̮ľľi̮- 'auf dem Rücken liegen'
     
    ? komi/zürjénSgač 'auf dem Rücken'
    Pgač 'auf dem Rücken'
    POgač 'auf dem Rücken liegend'
     
    ? magyar has 'Bauch'
    ÚESz.has


    Magyarázat
    MagyarDeutsch

    Die adverbiale Bedeutung der perm. Wörter ist durch nichtsuffigierte adverbiale Benutzung entstanden. Ihre ursprüngliche Bedeutung kann 'Rücken' gewesen sein.

    Die Zugehörigkeit des ung. Wortes kann nur auf Grund der angenommenen ursprünglichen Bedeutung akzeptiert werden. In semantischer Hinsicht vgl. schwed. buk 'Bauch' (~ dt. Bauch) < ieur. *bhug- 'böja; biegen, beugen',  schwed. rygg 'Rücken' (~ dt. Rücken) ~ skr. kruñcati 'kröker sig; sich beugen' (Hellqvist, Svensk etymologisck ordbok3). Zu den Entsprechungen der Bedeutungen 'Rücken' bzw. 'Bauch' vgl. tscher. müškə̑r 'Bauch, Magen' ~ syrj. mi̮š 'Rücken, Rückgrat, Rückseite, Buckel', wotj. mi̮š 'Rücken'; lat. tergum 'Rücken' ~ altir. tarr 'Rücken, Hinterteil; Bauch, Unterleib' (Walde—Hofmann: LatEtWb.3).

    Lapp. N gaccem 'ramus cornuum, cervix' (Radanovics: NyK 63: 378) gehört aus lautlichen und semantischen Gründen nicht hierher.



    Bibliográfia
    • ESK = Лыткин, В.И. – Гуляев, Е.И. Краткий этимологический словарь коми языка. Москва 1970.
    • Toivonen: FUF 19: 62 = Finnisch-ugrische Forschungen. 1–13, Helsingfors – Leipzig 1901–1913; 14–, Helsingfors [später:] Helsinki 1914–.
    • MSzFE = A magyar szókészlet finnugor elemei. 1–3. Föszerkesztő: Lakó György. Szerkesztő: Rédei Károly [1–3] és K. Sal Éva [3]. Munkatársak: Erdélyi István, Fabricius-Kovács Ferenc, Gulya János, K. Sal Éva, Vértes Edit. Budapest 1967, 1971, 1978.
    • Radanovics: NyK 63: 378 = Nyelvtudományi Közlemények. 1–, Pest, [später:] Budapest 1862–.
    • Uotila: SyrjChr 77 = Uotila, T. E., Syrjänische Chrestomathie mit grammatikalischem Abriss und etymologischem Wörterverzeichnis. Helsinki 1938. (Hilfsmittel für das Studium der finnisch-ugrischen Sprachen. VI).
    • TESz = A magyar nyelv történeti-etimológiai szótára. I–III. Főszerk. Benkő Loránd. Szerk. Kiss Lajos – Papp László (1–2), Kubínyi László – Papp László (3). Budapest 1967–1976.