Uralonet
MTA Nyelvtudományi Intézet MagyarEnglishDeutsch   InformációkSúgó

  1. julma FP    'erős'  de 'stark, kräftig'  en 'strong'



    UEW № 1252 Sorszám szerint: << Előző Következő >> Új keresés

    Fogalomkör: Egészség


    Egyeztető rész - (leány)nyelvi adatok
     
    ? finn julma 'grausam, barbarisch, entsetzlich, schrecklich, fürchterlich'
     
    ? számi/lappNjul'bme -lm- 'fierce-looking, reserved, uncommumicative'
    Njulmâs 'fierce-looking, reserved, uncommumicative'
    Njulmok 'fierce-looking, reserved, uncommumicative'
     
    ? udmurt/votjákSjun 'stark, fest, sehr'MSFOu:65:70 (Uotila)
    Sjunmat- 'befestigen, bestärken, erstärken, fest anlegen'
    Sjunmi̮- 'stark od. fest werden, erstarken'
    Kďun 'stark, fest, kompakt'
    Gjun 'stark, fest, sehr'MSFOu:65:70 (Uotila)
     
    ? komi/zürjénSjon 'stark, kräftig, Stärke, Kraft'
    Sjonme̮d- 'befestigen, stärken, kräftigen'
    Pjon 'stark, kräftig, gesund'
    Pjonme̮·t- 'befestigen, stärken, kräftigen'
    POjon 'stark, kräftig'
     
    hanti/osztjákKrkĕntȧ jonȧ ot tȧte 'werde dann nicht büse'< komi/zürjén
    Ijon 'stark'< komi/zürjén


    Magyarázat
    MagyarDeutsch
    Die Zusammenstellung ist aus mehreren Gründen unsicher: 1. In Lapp. N wäre in der ersten Silbe eher o als u zu erwarten; möglicherweise ist das lapp. Wort eine Entlehnung aus dem Finn. 2. Das auf Grund der permischen Sprachen erschließbare urperm. *o kann nur dann dem finn. u entsprechen, wenn unter dem Einfluß des *a in nichterster Silbe im Urperm. eine Assimilation in Öffnungsgrad *u > *o eingetreten ist. 3. Falls die Zusammenstellung richtig ist, muß im Finn. bzw. Lapp. ein Bedeutungswandel 'stark, kräftig' → 'kräftig' → 'grausam' vor sich gegangen sein.


    Bibliográfia
    • Jacobsohn: ArUgrof 87 = Jacobsohn, Hermann, Arier und Ugrofinnen. Göttingen 1922.
    • ESK = Лыткин, В.И. – Гуляев, Е.И. Краткий этимологический словарь коми языка. Москва 1970.
    • Wichmann: FUF 15: 40 = Finnisch-ugrische Forschungen. 1–13, Helsingfors – Leipzig 1901–1913; 14–, Helsingfors [später:] Helsinki 1914–.
    • E.Itkonen: FUF 31: 166, 273 = Finnisch-ugrische Forschungen. 1–13, Helsingfors – Leipzig 1901–1913; 14–, Helsingfors [später:] Helsinki 1914–.
    • Toivonen: FUF 32: 17 = Finnisch-ugrische Forschungen. 1–13, Helsingfors – Leipzig 1901–1913; 14–, Helsingfors [später:] Helsinki 1914–.
    • Setälä: JSFOu 17/4: 6 = Suomalais-ugrilaisen Seuran Aikakauskirja. Journal de la Société Finno-Ougrienne. 1–, Helsinki 1886–.
    • Uotila: MSFOu 65: 70, 373 = Suomalais-Ugrilaisen Seuran Toimituksia. Mémoires de la Société Finno-Ougrienne. 1–, Helsinki 1890–.
    • Szinnyei: NyK 26: 3 = Nyelvtudományi Közlemények. 1–, Pest, [später:] Budapest 1862–.
    • Rédei: NyK 70: 42 = Nyelvtudományi Közlemények. 1–, Pest, [später:] Budapest 1862–.
    • SKES = Suomen kielen etymologinen sanakirja. I, Helsinki 1955 [Autor] Y. H. Toivonen; II, 1958 [Autoren] Y. H. Toivonen – Erkki Itkonen – Aulis J. Joki; III, 1962 [Autoren] Erkki Itkonen – Aulis J. Joki; IV, 1969 [Autoren] Erkki Itkonen – Aulis J. Joki; V, 19
    • Uotila: SyrjChr 87 = Uotila, T. E., Syrjänische Chrestomathie mit grammatikalischem Abriss und etymologischem Wörterverzeichnis. Helsinki 1938. (Hilfsmittel für das Studium der finnisch-ugrischen Sprachen. VI).
    • Rédei: UAJb 41: 138 = Ural-Altaische Jahrbücher. 24–, Wiesbaden 1952– [Fortsetzung von UJb.]
    • Joki: Vir 1955: 278 = Virittäjä. 1–, Helsinki 1897–.
    • Lytkin: VokPerm 81, 101 = Лыткин, В. И., Исторический вокализм пермских языков Москва 1964.