Uralonet
MTA Nyelvtudományi Intézet MagyarEnglishDeutsch   InformációkSúgó

  1. kälɜ (? kälɜ-wɜ) FU ?U   'sógornő'  de 'Schwägerin'  en 'sister-in-law'



    UEW № 263 Sorszám szerint: << Előző Következő >> Új keresés



    Egyeztető rész - (leány)nyelvi adatok
     
    finn käly 'Schwägerin, Frau des Bruders, Schwester des Mannes od. der Frau'
     
    észt käli 'Bruder des Mannes, die Frau des Bruders des Mannes'
    regkälü 'Bruder des Mannes, die Frau des Bruders des Mannes'SKES
     
    számi/lappLkālōji(e)tnē 'Schwägerin (so wird die Frau des Bruders od. des Vetters des Ehemanns genannt)'œd'ne 'mother'
    Ngālŏjœdne -œ̄n- ~ gālŏjœdnĕ -n- 'sister-in-law (of husband'œd'ne 'mother'
     
    mordvinEkijalo 'Schwägerin'
    Ekijal 'Schwägerin'
    Mkel 'Schwägerin'
     
    udmurt/votjákGkaľi 'Schwiegertochter'FUF: 15:32
    Gkaľi 'обращение младшей снохи к старшей'Bor
     
    komi/zürjénSkel (kelj-) 'Schwägerin (Frau des Bruders des Mannes)'
    Pkevja 'Schwägerin (Frau des Bruders des Mannes)'
    POkel 'Schwägerin (Frau des Bruders des Mannes)'
    POkelja 'Schwägerin (Frau des Bruders des Mannes)'
     
    hanti/osztjákV?küli 'Mann der Schwester der Frau'Ostjakisches: 463
    Vjšeli 'Mann der Schwester der Frau'< szölkup
    Trj?kiʌi 'jüngere Schwester der Frau, (ältere od. Jüngere) Schwester der Frau, Mann der Schwester der Frau'
    DN?kitə 'Mann der Schwester der Frau'
    Kr?kitə 'jüngere Schwester der Frau, Tochter des jüngeren Bruders der Frau'
    O?kili 'Mann der Schwester der Frau'
     
    manysi/vogulSokil 'vaimon sisar; Schwester der Frau'Kannisto, Mskr
    LO?kil 'Bruder der Frau (свояк), (Reg.), die Schwester der Frau und der Mann der Schwester'VNGy: 2:554
     
    ? nyenyecOśel 'Mann der Schwester der Frau'Juraksamojedisches: 436
    Uśel 'Frau des Bruders des Mannes'Juraksamojedisches: 436
     
    ? enyecChséði 'Schwager'
    Bséri 'Schwager'
     
    ? nganaszan sáluŋ 'Schwager (die Männer zweier Frauen)'
     
    ? szölkupNšäl 'свояк; der Schwestermann, Mann der Schwester des Mannes, Schwager'Beitr: 148


    Magyarázat
    MagyarDeutsch

    Vgl. juk. kelil 'the husband of the wife's sister or female cousin; the wife of the wife's brother or male cousin; the husband of the husband's sister or female cousin; the wife of the husband's brother or male cousin'; alt.: türk. kelin 'bride, daughter-in-law', ma.-tung. keli(n) 'Schwager (Mann der Schwester)'; ieur.: altind. giri- 'Schwägerin', gr. γάλως ; 'Schwägerin, Schwester des Mannes', lat. glōs (Gen. glōris).

    Finn. y, lapp, ŏ und twg. (< *w) sind Ableitungssuffixe.

    Wotj. und ostj. i waren ursprünglich entweder die gleichen Ableitungssuffixe oder auslautende Stammvokale.

    Wotj. ĺ ist sekundär; es ist aus *l entstanden.

    Ostj. küli usw. kann nur dann hierher gestellt werden, wenn im Ostj. die beiden Wörter 'Schwager' und 'Schwägerin' zusammengefallen sind.

    Das wog. Wort ist möglicherweise ein ostj. Lehnwort.

    Die Zugehörigkeit der sam. Wörter ist wegen ihrer Bedeutung zweifelhaft. Zum Genuswechsel in den Verwandtschaftsnamen vgl. auch *anɜ(-ppɜ) 'Schwiegermutter' FU, ? U.

    Das Suffix *w ist möglicherweise schon in U Zeit an den Stamm getreten.

    Zu dem ostj. und wog. Wort s. auch *kiδɜ (küδɜ) 'Schwager' FU.



    Bibliográfia
    • A.Kövesi Kövesi
    • Steinitz: ALH 13: 218 = Acta Linguistica Academiae Scientiarum Hungaricae. 1–, Budapest 1951–.
    • Collinder: AUU 1/4: 125, 147, 162 = Acta Universitatis Upsaliensis. Nova Series. Acta Societatis Linguisticae Upsaliensis. I–, Stockholm – Göteborg-Uppsala 1963–.
    • Collinder: CompGr 48, 170, 171 = Collinder, Björn, Comparative Grammar of the Uralic Languages. Stockholm 1960.
    • Lytkin: CSIFU 1: 327 = Congressus Secundus Internationalis Fenno-Ugristarum (1965). Helsinki 1968.
    • ESK = Лыткин, В.И. – Гуляев, Е.И. Краткий этимологический словарь коми языка. Москва 1970.
    • Karjalainen: FUF 13: 326 = Finnisch-ugrische Forschungen. 1–13, Helsingfors – Leipzig 1901–1913; 14–, Helsingfors [später:] Helsinki 1914–.
    • Wichmann: FUF 15: 32 = Finnisch-ugrische Forschungen. 1–13, Helsingfors – Leipzig 1901–1913; 14–, Helsingfors [später:] Helsinki 1914–.
    • E.Itkonen: FUF 31: 171 = Finnisch-ugrische Forschungen. 1–13, Helsingfors – Leipzig 1901–1913; 14–, Helsingfors [später:] Helsinki 1914–.
    • Setälä: FUFA 12: 31 = Anzeiger der Finnisch-ugrischen Forschungen [Angaben s. unter FUF]
    • Joki: FUFA 32: 47 = Anzeiger der Finnisch-ugrischen Forschungen [Angaben s. unter FUF]
    • FUV = Collinder, Björn, Fenno-Ugric Vocabulary. An Etymological Dictionary of the Uralic Languages. Stockholm 1955.
    • Collinder: Introd 176.00
    • Collinder: IUrSprg 63 = Collinder, Björn, Indo-uralisches sprachgut. Uppsala 1934 (Uppsala Universitets Ársskrift 1934. Filosofi, sprákvetenskap och historiska vetenskaper. 1).
    • Paasonen: JSFOu 15/2: 27 = Suomalais-ugrilaisen Seuran Aikakauskirja. Journal de la Société Finno-Ougrienne. 1–, Helsinki 1886–.
    • Setälä: JSFOu 30/5: 89 = Suomalais-ugrilaisen Seuran Aikakauskirja. Journal de la Société Finno-Ougrienne. 1–, Helsinki 1886–.
    • Collinder: JukUr 78 = Collinder, Björn, Jukagirisch und Uralisch. Uppsala – Leipzig 1940 (Uppsala Universitets Ärsskrift. Recueil de travaux publié par l'université d'Uppsala 1940: 8).
    • T.I.Itkonen: KSVk 22: 52 = Kalevalaseuran vuosikirja. 1–, Helsinki, Porvoo, [später:] Porvoo – Helsinki 1921–.
    • Ahlqvist: Kulturw 214 = Ahlqvist, August, Die Kulturwörter der westfinnischen Sprachen. Ein Beitrag zu der älteren Kulturgeschichte der Finnen. Deutsche, umgearb. Aufl. Helsingfors 1875 (Forschungen auf dem Gebiete der ural-altaischen Sprachen. II. Theil).
    • Mayrhofer 3: 695 = Mayrhofer, Manfred, Kurzgefaßtes etymologisches Wörterbuch des Altindischen. A Concise Etymological Sanskrit Dictionary. 1–4. Heidelberg 1956, 1963, 1976, 1980.
    • Wiklund: MSFOu 10: 147 = Suomalais-Ugrilaisen Seuran Toimituksia. Mémoires de la Société Finno-Ougrienne. 1–, Helsinki 1890–.
    • Joki: MSFOu 151: 267 = Suomalais-Ugrilaisen Seuran Toimituksia. Mémoires de la Société Finno-Ougrienne. 1–, Helsinki 1890–.
    • Lehtisalo: MSFOu 72: 29 = Suomalais-Ugrilaisen Seuran Toimituksia. Mémoires de la Société Finno-Ougrienne. 1–, Helsinki 1890–.
    • N.Sebestyén : NyIOK 4: 367
    • Németh: NyK 47: 76, 473 = Nyelvtudományi Közlemények. 1–, Pest, [später:] Budapest 1862–.
    • Lakó: NyK 48: 452, 453 = Nyelvtudományi Közlemények. 1–, Pest, [später:] Budapest 1862–.
    • A.Kövesi : PermiKépz 186
    • Sauvageot: Rech 92 = Sauvageot, Aurélien, Recherches sur le Vocabulaire des Langues Ouralo-Altaiques. Thése proposée á la Faculté des Lettres de l'Université de Paris. Budapest 1929.
    • SKES = Suomen kielen etymologinen sanakirja. I, Helsinki 1955 [Autor] Y. H. Toivonen; II, 1958 [Autoren] Y. H. Toivonen – Erkki Itkonen – Aulis J. Joki; III, 1962 [Autoren] Erkki Itkonen – Aulis J. Joki; IV, 1969 [Autoren] Erkki Itkonen – Aulis J. Joki; V, 19
    • Collinder: SSUF 1945: 135, = Språkvetenskapliga Sällkapets i Uppsala Förhandlingar 1882–[Band 1955/57. = Uppsala Universitets Ärsskrift 1957. Uppsala – Wiesbaden].
    • Lindström: Suomi 1852: 52
    • Paasonen: Suomi 1897/3/13: 18
    • Skalička: UAJb 41: 342 = Ural-Altaische Jahrbücher. 24–, Wiesbaden 1952– [Fortsetzung von UJb.]
    • Angere: UrJukFr 127 = Angere, Johannes, Die uralo-jukagirische Frage. Ein Beitrag zum Problem der sprachlichen Urverwandtschaft. Stockholm 1956.
    • Paasonen: VähKirj 1896/24: 18 = Vähäisiä Kirjelmiä. Suom. Kirj. Seura. 1–, Helsinki 1885.
    • VglWb 1: 230 = Donner, O., Vergleichendes Wörterbuch der finnisch-ugrischen Sprachen. Leipzig I, 1874 ; II, 1876; III, 1888.
    • Räsänen: Vir 1947: 164 = Virittäjä. 1–, Helsinki 1897–.
    • Angere: Vir 1959: 406 = Virittäjä. 1–, Helsinki 1897–.
    • Räsänen: VJa 1968/1: 46 = Вопросы языкознания [1]–, Москва 1952–.
    • Lytkin: VokPerm 136 = Лыткин, В. И., Исторический вокализм пермских языков Москва 1964.