Uralonet
MTA Nyelvtudományi Intézet MagyarEnglishDeutsch   InformációkSúgó

  1. we̮re (wōre) FU ?U   'hegy'  de 'Berg'  en 'mountain '



    UEW № 1144 Sorszám szerint: << Előző Következő >> Új keresés

    Fogalomkör: Szárazföld


    Egyeztető rész - (leány)nyelvi adatok
     
    finn vuori 'Berg, Steinberg'Gen. vuoren
     
    udmurt/votjákSvi̮r 'Hügel, Anhöhe'
    Kvə̑r 'Hügel, Anhöhe'
    Gvı̣̑r 'Hügel, Anhöhe'MSFOu: 65:54 (Wichmann, mitg. Uotila)
     
    komi/zürjénSve̮r 'Wald'
    Pve̮r 'Wald'
    POvu̇r 'Wald'
     
    hanti/osztjákVwor 'Höhenzug (am Flußufer?)'71
    Trjwŏr 'Höhenzug am Fluß'71
    Oor 'Wald, Ödwald'71
     
    manysi/vogulTJwārnā 'in den Tannenwald'-nā 'Lok'FUF: 14:47 (Kannisto)
    Kwōr : minəs wōrnə 'er ging auf die Jagd (eigtl. in den Wald)'minəs, -nə 'Lok'FUF:32:241 (Kannisto, mitg. Liimola)
    Pwor : wor kinšēγm 'ich jage (eigtl. suche den Wald )'
    Sowɔ̄r : wɔ̄rən minas 'er ging auf die Jagd (eigtl. in den Wald)'-ən minas 'Lok'
     
    ? magyar orr 'Nase; Schnauze; Vorderteil, Spitze, (Schiff) Vorderteil, Bug, Schiffschnabel; a vízbe orrszerűen benyúló partrész; nasenartig ins Wasser hineinragender Uferteil, Vorsprung'
     orom 'Giebel, First, Zinne; Gipfel, Bergspitze'
    ÚESz.orr
    ÚESz.orom
     
    ? kamassz bōr 'Berg, Landrücken'


    Magyarázat
    MagyarDeutsch

    Ung. rr in orr ist die Folge einer Gemination in intervokalischer Stellung.

    Zur Bedeutung 'Wald' im Syrj., zum Teil im Ostj. sowie im Wog. vgl. lapp. N varre 'mountain (unwooded or wooded)' ~ K (1830) T vɑ̄ᵢrre, Kld. Not. vɑ̄rr, varr 'Wald', zu ung. 'Nase, Schnauze' vgl. syrj. ni̮r 'Nase' ~ ni̮re̮k 'Landspitze', ne̮ri̮s 'kleine Anhöhe im Walde'; tscher. ner 'Nase' ~ 'Hügel, Landspitze ..., Vorgebirge'.

    In den sam. Sprachen kommt das Wort nur im Kam. vor, weshalb seine Zugehörigkeit unsicher ist.

    Ostj. V ur : jöŋki ur 'Eiswall', DN ur 'Landrücken' und wog. TJ or 'Bergrücken, Erdrücken' (Hunfalvy, VogF 283; Wichmann: MNy. 8: 325; Zsirai: MNy. 23: 310; SzófSz.) gehören aus semantischen Gründen nicht hierher, s. *arɜ (*urɜ) 'Kante, Seite, Richtung' Ug.




    Bibliográfia
    • ESK = Лыткин, В.И. – Гуляев, Е.И. Краткий этимологический словарь коми языка. Москва 1970.
    • Toivonen: FUF 21: 141 = Finnisch-ugrische Forschungen. 1–13, Helsingfors – Leipzig 1901–1913; 14–, Helsingfors [später:] Helsinki 1914–.
    • E.Itkonen: FUF 31: 166 = Finnisch-ugrische Forschungen. 1–13, Helsingfors – Leipzig 1901–1913; 14–, Helsingfors [später:] Helsinki 1914–.
    • Joki: FUFA 32: 46 = Anzeiger der Finnisch-ugrischen Forschungen [Angaben s. unter FUF]
    • FUV = Collinder, Björn, Fenno-Ugric Vocabulary. An Etymological Dictionary of the Uralic Languages. Stockholm 1955.
    • Zsirai: MNy 23: 310 = Magyar Nyelv. 1–, Budapest 1905–.
    • Honti: MNy 81: 147-8 = Magyar Nyelv. 1–, Budapest 1905–.
    • MSzFE = A magyar szókészlet finnugor elemei. 1–3. Föszerkesztő: Lakó György. Szerkesztő: Rédei Károly [1–3] és K. Sal Éva [3]. Munkatársak: Erdélyi István, Fabricius-Kovács Ferenc, Gulya János, K. Sal Éva, Vértes Edit. Budapest 1967, 1971, 1978.
    • Németh: NyK 47: 80 = Nyelvtudományi Közlemények. 1–, Pest, [später:] Budapest 1862–.
    • N.Sebestyén : NyK 51: 426
    • Radanovics: NyK 62: 325 = Nyelvtudományi Közlemények. 1–, Pest, [später:] Budapest 1862–.
    • Gulya: NyK 62: 355 = Nyelvtudományi Közlemények. 1–, Pest, [später:] Budapest 1862–.
    • J.Kiss : NyK 69: 401
    • SKES = Suomen kielen etymologinen sanakirja. I, Helsinki 1955 [Autor] Y. H. Toivonen; II, 1958 [Autoren] Y. H. Toivonen – Erkki Itkonen – Aulis J. Joki; III, 1962 [Autoren] Erkki Itkonen – Aulis J. Joki; IV, 1969 [Autoren] Erkki Itkonen – Aulis J. Joki; V, 19
    • Gulya: StudSl 7: 217 = Studia Slavica. 1–, Budapest 1955–.
    • Lindström: Suomi 1852: 107
    • Uotila: SyrjChr 177 = Uotila, T. E., Syrjänische Chrestomathie mit grammatikalischem Abriss und etymologischem Wörterverzeichnis. Helsinki 1938. (Hilfsmittel für das Studium der finnisch-ugrischen Sprachen. VI).
    • TESz = A magyar nyelv történeti-etimológiai szótára. I–III. Főszerk. Benkő Loránd. Szerk. Kiss Lajos – Papp László (1–2), Kubínyi László – Papp László (3). Budapest 1967–1976.