Uralonet
MTA Nyelvtudományi Intézet MagyarEnglishDeutsch   InformációkSúgó

  1. lȣŋkɜ- FU    'hasad'  de 'sich spalten'  en 'cleave (intr)'



    UEW № 502 Sorszám szerint: << Előző Következő >> Új keresés



    Egyeztető rész - (leány)nyelvi adatok
     
    ? finn lonkoa 'olla tai riippua löyhästi; locker sein od. hängen'
     lonkua 'olla tai riippua löyhästi; locker sein od. hängen'
     olla longallansa 'olla kallellaan, loksua; schräg, schief stehen, locker sitzen'SKES
     ovi on longallaan 'Raollaan; die Tür ist halboffen'
     
    ? észt lonk ''Gen. longu, longo
     silmad longus 'die Augen sind gesenkt, niedergeschlagen'
     kõrvad longus 'die Ohren hängen'
     lonku jääma 'betäubt werden'
     
    mordvinElufta- 'loswinden'
     lungiďu - 'losgehen, platzen die Haut u. dgl.'MSFOu: 22: 43 (Paasonen)
     luvoďe- 'losgehen, platzen die Haut u. dgl.'
    Mlunkfta- 'loswinden, spleißen'
     
    hanti/osztjákVḷaŋki̮t- 'spalten'OL: 29
    DNlaŋχət- 'spalten'OL: 29
    Olaŋkət- 'spalten'OL: 29
     
    manysi/vogullaŋmāt- 'zerspalten'MSFOu: 11:199 (Kannisto-Liimola)
    Tlåŋmåt- ''VNGy: 271
    Tti pɑ̄rt il-låŋmåts 'ez a deszka meghasadt; разкололась'
    Til-låχtålėm khǟp 'szétrepedt v. -hasadt ladik, расколотая лодка'
    KU?loŋχəj ''FUF: 3:11
    KU?k˳än-loŋχəj 'zu früh gebären (von der Frau)'


    Magyarázat
    MagyarDeutsch

    FU > ? juk. loŋ 'platzen, zerreißen, aufgehen, weggehen'.

    Mord. u, e ta, ostj. i̮t sind Ableitungssuffixe.

    Es ist aus semantischen Gründen fraglich, ob das finn. Wort hierher gehört.

    Zu wog. KU loŋχəj- s. noch *loŋe- 'werfen, wegschieben' FU.

    Das von Liimola (Vir. 1937: 167) hierher gestellte Wort lapp. K (1389) T lɑ̄ńńi- 'spalten (z. B. Brennholz)' kommt auch im N-Dialekt vor (lɑ̄dnjâ- 'make something by splitting the material, split off'). Wegen des anzunehmenden inlautenden *ń gehört es nicht in die obengenannte Wortfamilie.




    Bibliográfia
    • Wichmann: FUF 15: 17 = Finnisch-ugrische Forschungen. 1–13, Helsingfors – Leipzig 1901–1913; 14–, Helsingfors [später:] Helsinki 1914–.
    • Toivonen: FUF 20: 74 = Finnisch-ugrische Forschungen. 1–13, Helsingfors – Leipzig 1901–1913; 14–, Helsingfors [später:] Helsinki 1914–.
    • FUV = Collinder, Björn, Fenno-Ugric Vocabulary. An Etymological Dictionary of the Uralic Languages. Stockholm 1955.
    • Ariste: SFU 2: 90 = Советское Финноугроведение. Soviet Finno-Ugric Studies. Sowjetische finnisch-ugrische Sprachwissenschaft. Linguistique finno-ougrienne soviétique. 1–, Tallinn, 1965–.
    • SKES = Suomen kielen etymologinen sanakirja. I, Helsinki 1955 [Autor] Y. H. Toivonen; II, 1958 [Autoren] Y. H. Toivonen – Erkki Itkonen – Aulis J. Joki; III, 1962 [Autoren] Erkki Itkonen – Aulis J. Joki; IV, 1969 [Autoren] Erkki Itkonen – Aulis J. Joki; V, 19
    • E.Itkonen: UAJb 28: 72 = Ural-Altaische Jahrbücher. 24–, Wiesbaden 1952– [Fortsetzung von UJb.]
    • Bouda: UJb 20: 87 = Ungarische Jahrbücher. 1–23. Berlin 1921–1945 [Fortsetzung UAJb.]
    • Liimola: Vir 1937: 167 = Virittäjä. 1–, Helsinki 1897–.
    • Mägiste: Vir 1962: 244 = Virittäjä. 1–, Helsinki 1897–.
    • Anderson: Wandl 44 = Anderson, Nikolai, Wandlungen der anlautenden dentalen spirans im ostjakischen. St.-Pétersbourg 1893 (Mémoires de l'Académie Impériale des Sciences de St.-Pétersbourg. VII série. Tome XL, No„– 2 et dernier).